Sâm Bố Chính: Sâm quý với hơn 26 tác dụng chữa bệnh tuyệt vời
Trong các loại sâm quý hiếm của nước ta, thật thiếu sót nếu không nhắc tới sâm bố chính. Loại sâm quý, dược liệu hiếm có có tác dụng rất tốt cho sức khỏe.
Theo Đông y cổ truyền sâm bố chính có công năng bổ khí huyết, bổi bổ cơ thể, tăng sức đề kháng, trị mất ngủ, ăn không ngon miệng, đau nhức xương khớp.
Tuy nhiên có một số người vẫn chưa biết nhiều đến sâm bố chính bài viết dưới đây sẽ giúp quý độc giả có những thông tin xác thực về loại sâm này.
TÌM HIỂU VỀ SÂM BỐ CHÍNH
Củ sâm bố chính tốt cho sức khỏe
Tên gọi khác: Thổ hào sâm, sâm báo, nhân sâm Phú Yên
Tên khoa học: Abelmoschus sagittifolius
Họ: Cẩm quỳ (Malvaceae)
Phân bố: Sâm bố chính có nguồn gốc chính từ Nam Trung Quốc, ngày nay sâm bố chính được tìm thấy nhiều ở các tỉnh miền núi Tây Bắc, một số tỉnh miền Trung như: Hòa Bình, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An.
Nhưng sâm bố chính thường có nhiều ở khu vực miền Trung bao gồm: Quảng Nam, Bình Định, Phú Yên.
Mô tả chính:
Sâm bố chí là loại cây thân thảo sống dại, dạng cây cỏ, mọc đứng một cách yếu ớt, đôi khi phải tựa vào các cây xung quanh, có cây cao chừng 1 m.
Rễ cây có màu vàng nhạt hoặt trắng nhạt, đường kính 2cm, nhiều rễ có hình người trông giống nhân sâm.
Lá hình trái xoan, cuốn phiến thành hình trái tim hay mũi tên, càng lên trên ngọn là càng hẹp, mặt lá có lông.
Hoa rất đẹp có màu hồng nhạt hay đỏ, mọc đơn độc, có 5 cánh, nhị màu vàng. Cuống hoa dài, đầu hơi phình và có lông bên ngoài.
Quả có hình trứng nhọn, cũng giống như hoa bên ngoài có lông, khi chín nứt thành 5 mảnh nhỏ, hạt màu nâu.
Củ sâm bố chính
Thành phần hóa học:
Theo nhà nghiên cứu Đỗ Tất Lợi, 1999 rễ sâm bố chính có chứa chất nhầy 35-40% và tinh bột
Theo nhà nghiên cứu Trần Công Luận:
Rễ bố chính chứa phytoserol, coumarin, acid béo, acid hữu cơ, acid oleic, acid linoleic, acid palmictic.
Hàm lượng protein toàn phần là 0,23g%
Các acid amin gồm 11 chất: alanine, prolin, tyrosin, leucin,…
Chất khoáng như canxi, natri, magie, sắt, đồng,… cần thiết cho cơ thể
Cách thu hái và sử dụng sâm bố chính:
Ngày nay sâm bố chính có thể tìm thấy ở sâu trong các rừng núi ở dọc các tỉnh miền Trung, người hái phải vất vả trèo đèo lội suối mới hái được sâm bố chính.
Một số nơi đã thực hiện trồng sâm bố chính và sau 1 năm có thể thu hoạch được, lưu ý sâm càng lâu thì giá trị dược liệu trị bệnh càng cao. Thời gian thích hợp để thu hoạch là mùa đông hàng năm.
Có 2 cách chế biết nhưng vẫn giữ được các chất có giá trị dược liệu đó là chế biện dạng khô và dạng tươi, cụ thể:
Ngâm rượu với sâm tươi: Củ sâm bố chính đào về rửa sạch sẽ, sau đó ngâm với nước vo gạo qua đêm, rửa sạch, để ráo nước và ngâm trực tiếp với rượu trắng ngon 40-45 độ. Sau 3 tháng có thể dùng được.
Chế biến sâm củ khô: Củ sâm bố chính rửa sạch, ngâm với nước gạo qua đêm, sau đó đem thái mỏng phơi khô hoặc để nguyên củ vẫn được nhưng sẽ lâu khô hơn. Sau đó đóng gói và bảo quản nơi khô thoáng để làm thuốc.
Hiện nay, vì sâm bố chính nước ta có tính dược cao, có giá trị tương đương như sâm Hàn Quốc vì thế Hàn Quốc là đất nước mệnh danh là xứ sở của nhân sâm đang hợp tác kết hợp với nước ta để nhập khẩu sâm bố chính phục vụ chăm sóc và tăng cường sức khỏe cho người dân ở đây.
CÔNG DỤNG CHÍNH CỦA SÂM BỐ CHÍNH
Theo Đông y sâm bố chính có vị ngọt nhạt, tính bình và có rất nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe như:
- Hỗ trợ điều trị ho, hạ sốt
- Rễ sâm bố chính có tác dụng hỗ trợ điều trị suy nhược cơ thể, phục hồi sức khỏe, mất ngủ, kém ăn, đau lưng
- Bồi bổ thể trạng cho những người gầy yếu suy nhược
- Điều hòa kinh nguyệt, thông kinh, trị đau bụng do hành kinh
- Chữa các bệnh phổi như: lao phổi, viêm phổi
- Kết hợp thành bài thuốc giúp bồi bổ khí huyết, bổ thận tráng dương, chữa yếu sinh lý
- Tăng cường chức năng tiêu hóa, trao đổi chất
- Hỗ trợ điều trị ung thư
CÁCH NGÂM RƯỢU BỐ CHÍNH
Cách ngâm rượu bố chính tươi là thuốc bổ, tốt cho tiêu hóa
Ngâm rượu bố chính tươi là cách làm phổ biến đơn giản giúp bạn giữ lại những tinh chất, dược tính quý của củ sâm.
Bước 1: Làm sạch củ sâm, chà nhẹ nhàng cho sạch hết lớp đất cát bên ngoài, lưu ý chỉ chà nhẹ nhàng để tránh va phải phần thịt của củ sâm.
Sau đó ngâm củ sâm với nước vo gạo qua đêm để lấy bớt chất nhờn và để ráo nước
Bước 2: Chọn loại rượu trắng nấu thủ công để có được bình rượu chất lượng
Xếp củ sâm bố chính vào bình thủy tinh để đạt tính thẩm mỹ và chưng ở phòng khách, vừa đẹp, vừa tiện lợi, lại sang trọng. Sau đó cho khoảng 4-5 lít rượu vào
Thời gian ngâm 3 tháng là rượu ngon và chất lượng nhất
Rượu sâm chắc chắn mang lại nhiều lợi ích rồi
Cách ngâm rượu bố chính tươi giúp tăng cường sinh lực, bổ thận tráng dương
Bước 1: Nếu củ sâm bố chính chưa sạch sẽ bạn nên rửa lại và ngâm với nước vo gạo 1đêm
Bước 2: Thái lát mỏng hấp chính rồi phơi khô hoặc sấy khô ở nhiệt độ thấp
Bước 3: Sao vàng hạ thảo bằng cách cho lên bếp với lửa nhỏ sau 15 phút hạ thổ xuống đất có trải khăn sạch và để nguội
Bước 4: Cho sâm vào lọ thủy tinh hoặc sành sứ ngâm với rượu 40-45 độ
Sau 100 ngày bạn sẽ có 1 bình rượu thơm ngon màu nâu vàng, sóng sánh. 2-3 ly nhỏ vừa kích thích bữa ăn vừa tốt cho sức khỏe.
Cần thận trong việc lựa chọn địa chỉ mua sâm bố chính để tránh mua phải các loại sâm kém chất lượng, gây ảnh hưởng đến sức khỏe.