Pembehanim Admin Hiệu quả điều trị bệnh tốt, không tác dụng phụ, ít tốn kém là những ưu điểm nhắc tới các bài thuốc dân gian, một trong những cây thuốc được nhân dân ta sử dụng nhiều đó là cây mã đề. Cây mã đề có tác dụng chính là mát gan, bổ thận, lợi tiểu, và nhiều lợi ích khác nữa. Cùng tìm hiểu kỹ hơn về cây thuốc này qua bài viết dưới đây.
Những điều cần biết về cây mã đề
Tên gọi khác của cây mã đề:
Mã đề thảo, xa tiền thái, xa tiền
Tên khoa học:
Plantago major L – thuộc họ Plantaginaceae
Phân bố:
Cây mã đề là cây mọc dai ở khắp các nơi trên thế giới như châu Âu, châu Á, châu Phi,… ở Việt Nam cây mã đề xuất hiện ở nhiều vùng miền dưới hình thực mọc hoang.
Ngày nay, một số địa phương ở nước ta đã quy hoạch và trồng cây để phục vụ làm thực phẩm hàng ngày và vị thuốc để chữa bệnh.
Miêu tả:
Người dân thường dùng cây mã đề làm thực phẩm là món rau và dùng làm thuốc
Ở góc nhìn khoa học mã đề là loại cây cỏ và sống lâu năm. Cây mã đề có lá mọc ở gốc và hình giáng hoa thị, có cuống rộng, dài. Phiến lá hình trứng có gân trơn, không lông. Bông mọc dài, vươn cao hơn lá và thuộc lưỡng tính, có cán dài. Qủa mã đề chứa nhiều hạt nâu đen bóng và mỗi quá chứa khoảng 8 đến 20 hạt.
Dược tính:
Theo đông y, cây mã đề có vị ngọt, tính hàn, tác dụng khử nhiệt, thông mồ hôi, thông tiểu, làm sạch phong nhiệt phổi, điều trị sỏi thân, lợi phế, hỗ trợ điều trị huyết áp cao
Bộ phận dùng cây mã đề:
Hạt mã đề được sấy, phơi khô (gọi là xa tiền tử)
Nguyên cây mã đề bỏ rễ sấy, phơi khô (gọi là xa tiền thảo)
Lá mã đề dùng tươi hoặc sấy khô
Phân loại mã đề:
Mã đề có 2 loại là mã đề khô và mã đề nước
Mã đề khô: Được sử dụng phổ biến hơn, có tác dụng điều trị nhiệt miệng, mệt mỏi, trị bệnh mất ngủ. Mã đề khô thường dùng dưới dạng trà, bằng cách hãm nước và uống hàng ngày. Đặc biệt mã đề khô giúp bạn giảm được cảm giác thèm thuốc.
Mã đề nước: Người ta thường gọi mã đề nước với cái tên là hẹ nước, cây vơi. Cây mã đề nước phân biệt với mã đề khô là thân ngắn hoặc gần như không có thân, lá hình bầu dục, mềm và mọc ở gốc thành cụm. Hoa mọc dài thừ gốc và có màu tím, trắng hay trắng đục, quả hình cầu. Mã đề nước thường mọc thành một đám xuất hiện nhiều ở ao hồ, bờ ruộng, bờ suối, kênh rạch,…
Thành phần hóa học của cây mã đề:
Theo nghiên cứu trong cây mã đề chứa nhiều protein và các dưỡng chất cần thiết khác như beta carotene, vitamin, canxi,….
Cây mã đề bài thuốc quý của dân tộc
Công dụng tuyệt vời của cây mã đề
Trong thành phần mã đề có chứa nhiều beta carotene với tác dụng tăng cường thị lực, chống lại sự hình thành các tế bào ung thư, với nhiều canxi cung cấp cho cơ thể giúp xương chắc khỏe, bổ sung canxi cho hệ thần kinh luôn chắc khỏe, với chiết xuất từ vitamin C giúp ức chế quá trình phát triển ung thư, giúp thư giản, giảm lo âu, nhiều vitamin K giúp máu thông tốt và tốt cho mạch máu.
Đặc biệt, trong Đông y cây mã đề dùng nhiều trong các bài thuốc với công dụng:
Chống viêm tốt
Ngoài các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, cây mã đề còn chứa nhiều allantoin, apigenin, đây được xem là những chất chống viêm tự nhiên hiệu quả và an toàn
Hỗ trợ cai thuốc lá
Cây mã đề giúp tạo ra một ác cảm tự nhiên đối với thuốc là từ đó giúp người nghiện thuốc lá dể bỏ thuốc hơn. Ngoài ra, trong y học hiện đại còn bào chế thành nhiều hình thức khác như trà hoặc chiết xuất xịt miệng cũng đem lại hiệu quả trong việc cai thuốc.
Chữa bệnh viêm gan
Nhờ vào axit olenolic có trong cây mã đề có tác dụng bảo vệ gan và kháng khuẩn, người mắc các bệnh gan sử dụng cây mã đề giúp cải thiện bệnh hiệu quả
Mã đề điều trị nhiều bệnh
Chống ung thư tốt
Trên tạp chí Ethnopharmacology được công bố, trong cây mã đề chiết xuất của nó có công dụng ức chế sự phát triển các tế bào ung thư, từ đó chống lại các bệnh ung thư một cách tự nhiên, an toàn
Các nhà nghiên cứu cũng cho rằng, loại thảo dược này có khả năng ngăn ngừa tổn thương DNA thường xuyên do các tế bào ung thư mang lại.
Ngoài ra, cây mã đề còn có nhiều công dụng như:
– Điều trị ho, tiêu đờm
– Hỗ trợ điều trị bí tiểu, tiểu dắt
– Trị bệnh chảy máu cam
– Điều trị bệnh thận
– Hỗ trợ điều trị bệnh huyết áp cao
Cách dùng, liệu lượng lá mã đề
Dùng mã đề để cai thuốc lá: 20g lá mã đề khô hãm với nước vào uống hàng ngày, sau bữa ăn 20 phút. Kiên trì sử dụng trong vòng 1 tuần, bạn sẽ bất ngờ vời hiệu quả.
Chữa ho, tiêu đàm: Lá mã đề khô 10g, cam thảo 5g, cát cánh 12g, sắc với 1 lít nước, chia làm 3 lần uống trong ngày
Lợi tiểu, thông tiểu: 10g hạt mã đề, 5g cam thảo sắc với 500ml nước và uống thay nước lọc trong ngày.
Chữa bệnh máu cam: 5-7 lá mã đề tươi rửa sạch, giã nát cho thêm ít nước và vắt lấy nước uống.
Điều trị viêm cầu thận mãn tính: 20g mã đề, 16 ý dĩ, thương truật, phục linh, trạch tả mỗi vị 12g, hậu phác, quế chi mỗi vị 6g, xuyên tiêu 4g. Sắc với 1 lít nước và uống trong ngày.
Lưu ý khi dùng cây mã đề
→ Phụ nữ có thai, người bị thận yếu, hay đi tiểu về đêm không nên dùng mã đề
→ Những người tiểu nhiều, táo bón, dương khí hạ giáng không nên dùng
→ Khi sử dụng cây mã đề trị bệnh bạn nên kiêng các chất kích thích, gây nóng như bia, rượu, cà phê, các gia vị nóng
Trên đây là những điều cần biết về cây mã đề và công dụng của nó, hy vọng sẽ đem lại nhiều kiến thức thực tế để áp dụng tốt vào thực tiễn, giúp bạn có nhiều bài thuốc tốt từ thảo dược tự nhiên.
